به نقل از «مهر»

صلاح و فلاح و نجاح؛ سرلوحه حیات بشر

تاریخ انتشار: ۳ فروردین ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۷۳۴۷۱۸۸

به گزارش خبرنگار مهر، جواد عبدل زاده، کارشناس ارشد علوم قرآن و حدیث در یادداشتی که به مناسبت سال جدید نوشته است، به جایگاه زمان در زندگی انسان پرداخته است:

حیات دنیوی بشر از لحظه فراغت از رحم مادر تا رؤیت قابض الارواح را سال‌ها و ماه‌هایی شکل می‌دهند که با صعودی شدن نمودار عمر، گرد فراموشی بر صفحات تاریخ نگار آن نشسته و خاطرات تلخ و شیرینش به بایگانی تقریباً غیرقابل دسترس انتقال می‌یابند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

گذر عمر در نگاه بشر به یک آه و افسوس از سالهای گذشته محدود و "جوانی کجایی که یادت بخیر" اوج حسرت لسانی و ظاهری را به نمایش می‌گذارد.

اما در فرهنگ دینی اسلام ملاک حسرت، نه سال و ماه و هفته، بلکه ساعت‌ها و ثانیه‌ها و لحظه هاست که نشان از این واقعیت دارد که فرصت زیست در این دنیا و گذر به سوی آخرت را هیچ ضمانتی، حتی به اندازه یک دم، وجود ندارد تا چه رسد به تضمین عمری چندین ساله و دلخوش بودن به آن و به تأخیر انداختن امور توشه برداری برای آخرت. دین برلحظه ها و قدر دانستن آنان در جهت نیل به سعادت دنیا و آخرت تأکید دارد. چه آنجا که از سحرخیزی و تأثیر آن در رونق درآمد دنیوی سخن می‌گوید و چه آنجا که بر تأثیر لحظه‌ها و آنها بر امور عبادی حکم می‌نماید و یا به شب زنده داری برای رشد معنوی ترغیب می‌کند.

دین برنامه سعادت را بر پایه قرب و رضایت الهی بر میزان ثانیه‌ها استوار نموده و غنیمت شمردن تک تک دم و بازدم‌ها را لازم می‌داند که امام علی (ع) فرمودند: در هر وقتی مرگ است و در هر لحظه‌ای سررسیدن اجل و در هر وقتی هنگام عمل می‌باشد. این برنامه سعادت بر پایه اصل عبودیت استوار است و شاه کلیدش، شاکر بودن در مقابل کفران نعم الهی است. شکر همان است که امیرمومنان (ع) آن را عامل استواری نعمت، امان از نقمت، باعث فزونی، پدیدآورنده نعم جدید و دلیل رضایت دانسته و آن را نه فقط محدود به ثنای لسانی، بلکه در کردار عملی متبلور می‌داند.

شکر همان دو راهی مقابل انسان در قبال هدایت الهی است که به توانایی اختیار، انسان می‌تواند در آن قدم نهاده و به ثبات قدم، از راه کفران گریزان و مورد هدایت دائم الهی باشد. این شکر و بندگی آنگاه رخ می‌نماید که غفلت و خدافراموشی در انسان سایه نیافکنده و عقل برحجاب نفس و شهوت و وساوس شیطانی پیروز گردد و چه سخت است گذر عمر را برکیل ثانیه‌ها، سنجیدن و همیشه هشیار بودن برای بندگی که به فرموده امام متقین علی (ع) سکون در غفلت عامل اغترار است و فوت فرصت باعث حسرت و ندامت. دور باد حسرت و غفلت و غرور.

در ادعیه مربوط به ایام هفته، عبارتی آمده است که اندیشه و تأمل در آن برای انسان غافل و غرق در خسران لازم و گره گشا می‌باشد. آنجا که معصوم می‌فرماید: اللهم اجعل اول یومی هذا صلاحا و اوسطه فلاحا و اخره نجاحا. خداوندا قرار بده برایم اول روز را مملو از حرکت صحیح و شایسته و میانه آن را مملو از رستگاری و آخرش را دستیابی و پیروزی.

گام اول در فهم این عبارت تدمل در تقسیم بندی آن براساس میزان روز می‌باشد که زندگی لحظه‌ای در دین را یادآور می‌شود. روزی که نه روزی خاص بلکه تک تک روزهای حیات را شامل گردیده و به اتمام آن نیز دلبسته نشده است چرا که آن را بخش بخش نموده و تک تک این سه قسم را قدردان است.

گام دوم تأمل در درخواست از خدا و مطالبه گری از اوست. اویی که آنی از حال بندگانش غافل نمی‌شود. مربی که یک لحظه از تربیت کناره نگرفته به شرط درخواست و طلب. پس از خدا مطالبه لازم است تا برنامه پرورش و رشد بر طبق قوانین هدایت بر انسان پیاده گردد که اگر نظر الهی دخیل در امر نباشد، میوه و ثمر را هیچ اعتباری نخواهد بود.

گام سوم تأمل در مطالبات است. آنچه خواسته شده صلاح و فلاح و نجاح به ترتیب ساعات و بخش‌های روزانه می‌باشد. صلاح شایستگی و خوبی است که در آن خبری از فساد نباشد. همان که برای عمل همیشه میزان است و لیاقت و بی عیب بودن را در خود دارد. فلاح رستگاری است از نوع دائمش و دنیا و آخرت را شامل می‌شود و خوشا به حال مفلحون که بقا و عزت، غنی و معرفت را برای خود جمع می‌بینند. نجاح نیز به معنی صعود و پیشرفت است به قله‌ای که شکست در آن راه نداشته باشد و دستیابی به پیروزی که هدف خلقت بر نیل به آن بوده است. پس روز باید به شایستگی و نیکی آغاز و به روئیدن تداوم و به رسیدن و پیروزی ختم شود و در این راه چه مربی بهتر و تواناتر و آگاه‌تر از رب همه عالمیان و چه برنامه روزانه‌ای والاتر از برنامه‌ای که این مربی در قالب دین خاتم به دست انسان رسانده است.

در ادامه همین درخواست از زبان معصوم چنین نقل شده است که: واعوذبک من یوم اوله فزع و اوسطه جزع و آخره وجع. پناه می برم به تو ای خدا از روزی که اول آن بی تابی و میانه آن فریاد و آخر آن درد و مرض باشد.

پله اول نردبان عبودیت، معرفت است و قرین همیشگی آن، شکر منعم. آنگاه که نعمت فزونی می‌گیرد و توان انسانی جای اعطای الهی را می‌گیرد و یا نقصانی در نعمت ناشی از غفلت یا عاقبت اعمال و یا آزمون الهی رخ می‌دهد، کفران که همان پوشاندن است و نادیده انگاشتن، رخ می‌نماید. اوضاع دگرگون می‌شود و برنامه روزانه صلاح و فلاح و نجاح در معرض فراموشی قرارگرفته و کفر بر شکر غلبه نموده و ترس و بی داد و درد، پای انسان در پله‌های نردبان عبودیت را سست می‌نمایند. نگاه دنیایی در چنین احوالی، دید معنوی را مسدود و آخرت اندیشی را محدود می‌کند. شکر فراموش و غفلت حاکم و کفران مسلط می‌شود. دنیا نیز که به زیبایی خود آخرت را از کف ربوده و شیطان و نفس را بر عقل و ایمان چیره ساخته بود، به یکباره پرده فریبکاری خویش را کنارزده و چهره زشت خود را به رخ می‌کشد. چهره‌ای که موقتی بودنش را عیان و فروریختن تمام کاخ‌های خیال بافته و فکرساخته را آشکار می‌سازد.

انسان درمانده و رهاشده، که تکیه گاه دنیایی اش در درون و برون، پشت خالی نموده و تک و تنها خود را اسیر منجلاب دنیای خود ساخته‌اش می بیند، کفر دل را به لسان و عمل نمایان می‌سازد و بی قراری بر دنیا را فریاد کشیده و بیماری خویش را به رخ می‌کشد. معصوم (ع) در چنین احوالی، رجعت به سوی پروردگار را تنها چاره برای انسان می‌داند. پناه برخدا از روزی که انسان به جای بندگی و راه سعادت پیمودن و رسیدن به کامیابی، درگیر بی تابی و ناله و و رنج باشد که انسان ظلوم است و بر خویشتن بسیار ظلم‌ها روا داشته و خود را در منجلاب دنیا غرق می‌سازد که انسان عجول است و نقد دنیا را گاهی به نسیه آخرت ترجیح می‌دهد که انسان جهول است و زرق و برق دنیا فکر تابع چشم او را به آسانی می‌فریبد که انسان کفور است و نعم الهی را نادیده انگاشته و دم و بازدم خویش را نیز به خود منتسب می‌سازد. پناه بردن به خدا تنها راه چاره است از جزع و فزع و وجعی که دچار شدن به آن غیر از سقوط از نردبان عبودیت حاصلی نخواهد داشت.

مقابله با این حال جزع و فزع و وجع نیست، مگر به صبوری و بردباری و شکیبایی در مقابل امتحانات و ابتلائات. اگر در لحظه لحظه حیات، صبر حاکمیت داشته باشد علاوه بر محاسن اخلاقی که در رفتار اجتماعی نمود خواهند یافت، نشانه‌ای بر ایمان و یقین بشر به آفریننده و مربی خود خواهدبود که اگر امتحانی الهی باشد، به صبوری و رضایت به تقدیرالهی نمره مطلوب به دست خواهد آمد و اگر بلایی ناشی از اعمال بوده باشد، به توکل و رجعت به دامان رحمت الهی و دوری از کفران، رفع بلا حاصل خواهدشد.و چه نیروبخش است آنگاه که خدا از معیت با صابران و حب نسبت به آنها در قرآن سخن گفته است و چه قوت قلبی بالاتر از اینکه خدا با صابران همیشه همراه و مددکار است و آنان را دوست می‌دارد.

پس انسان در زندگی که میزان سنجش در آن لحظه‌ها و آن هاست، می‌تواند بر اساس صلاح و فلاح و نجاح برنامه ریزی نماید و یا به جزع و فزع و وجع خود را مبتلا سازد. بی شک راه سعادت در توأم بودن اعمال نیک و پیمودن راه نجات و صبوری بر ابتلائات و امتحانات است.

سال گذشته مملو از ابتلائات به آخر رسید. فشارهای مختلف اجتماعی و اقتصادی، نقصان‌های دردناک از فقدان انسان‌های دوست داشتنی، درد و رنج بیماری عالم گیر، همه و همه بهترین بهانه برای خدافراموشی و نعمت پوشی برای انسان‌هایی است که از صبر استعانت نجسته و در دل به مربی بودن پروردگار عالم، ایمان نیاورده‌اند. می‌شود فریاد زد و ناله کرد و ناشکری نمود و یا اینکه شکر دم‌ها و بازدهم ها را به جا آورد و سر بر سجده شکر نهاده و دست بر دعا و طلب به پیشگاه الهی افراشت. می‌شود فقط و فقط به فکر وعده‌های بشری برای گشایش امور و تهیه اسباب دنیوی و بهره گیری از آنها بود و یا اینکه مسبب الاسباب را به یاری طلبیده و توکل بر ساحتش و توسل بر وسایلش نمود.

ای کاش بدانیم که احسن حال، حال بندگی و نزدیکی به خداست و بخواهیم که حال نه سال، که هر آن مان باشد. یا محول حول و الاحوال، حول حالنا الی احسن الحال.

کد خبر 4882336

منبع: مهر

کلیدواژه: نوروز99 ویروس کرونا عید نوروز ویروس کرونا کنفرانس بین المللی معرفی کتاب فلسفه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تازه های نشر قرآن معرفی نشریات دفتر تبلیغات اسلامی مبعث آیت الله جوادی آملی کتاب و کتابخوانی پژوهشگاه فرهنگ هنر و ارتباطات استفتاء لحظه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۷۳۴۷۱۸۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

هم‌اینک دنیا فلسطین را به عنوان یک کشور مستقل دارای حقوق‌ بین‌الملل به رسمیت می‌شناسد

حجت‌السلام حیدر عباسی در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه استان‌های خبرگزاری تقریب، با اشاره به حمایت‌های مردمی سراسر دنیا از مردم مظلوم فلسطین اظهار داشت: زمانی که انقلاب اسلامی به پیروزی رسید و امام خمینی(ره) روز جهانی قدس را نامگذاری کرد و همچنین مردم در 22 بهمن شعارهای مرگ بر آمریکا و مرگ بر اسرائیل سر دادند که در 46 سال گذشته نیز این شعارها تکرار شد، در یک مقطع زمانی برخی مردم داخل کشور و حتی مردمی که دنبال مطامع خاصی نبودند گمان می‌کردند که گفتن این شعارها بی‌اثر است و اتفاقی برای آمریکا و اسرائیل رخ نمی‌دهد.

وی تصریح کرد: زمانی که امام خمینی(ره) روز جهانی قدس را برای حمایت از مردم مظلوم فلسطین نامگذاری کرد، بتدریج حمایت‌ها به یک الگو تبدیل شد تا مردم اعتراض‌های خود را در دنیا اعلام کنند و با ندای اعتراض نیز دو اتفاق می‌افتد یکی اینکه انسان‌های آزاده، حتی در خود کشورهایی همچون آمریکا و انگلیس به یکدیگر اعلام می‌کنند که ما به دنبال آزادی و ارزش واقعی انسان‌ها هستیم.

امام جمعه شهر قوشچی بیان کرد: علاوه بر آن در طول این مدت، دست اسرائیل بر همگان رو شد و همگان متوجه شدند که اسرائیل چه جرثومه فسادی است و بنابراین این حمایت‌ها از فلسطین تنها از ناحیه جمهوری اسلامی و امام خمینی(ره) آغاز شد.

وی افزود: حتی در برهه‌ای از زمان در داخل کشور برخی عنوان کردند که با توجه به اینکه به این اندازه برای شعار مرگ بر اسرائیل هزینه می‌دهیم باید آن را تعطیل کرد و این تفکر به این اینجا رسید که هزینه تعطیلی مرگ بر اسرائیل گفتن، هزاران برابر مرگ بر اسرائیل گفتن است و امروز رژیم صهیونیستی تمامی قوانین بین‌المللی، بشری و اخلاقی را زیرپا گذاشته و کسی جرئت ندارد به او چیزی بگوید.

حجت الاسلام عباسی گفت: امروز فلسفه‌هایی که برخواسته از انگلیس، فرانسه، آمریکا و دانشگاهای پیشرفته جهان بوده که از لحاظ روانشناسی، فلسفی و مکاتیب انسانی برای انسان نسخه می‌نوشتند که چگونه باید درس خوانده و در مهدهای کودک انسان پرورش داد تا به انسانیت نزدیک شد و حتی به حقوق حیوانات تاکید می‌کردند، در مقابل کشتار ناجوانمردانه کودکان فلسطینی نه تنها محکوم نمی‌کنند بلکه حمایت مالی و سیاسی نیز می‌کنند.

وی اظهار داشت: این نشان می‌دهد که اگر به آن نقطه حساس و جوش برسد تمامی آنها گفته‌های خود را زیرپا گذاشته و انسانیت را به خاطر منافع خود در کشورهای فلسطین، عراق و افغانستان و سایر کشورهای دنیا ذبح می‌کنند.

امام جمعه شهر قوشچی تصریح کرد: هم اکنون غرب معتقد است که انسانیت و حکومت جهانی باید در دست آنها باشد تا انسان‌ها براساس خواسته آنها زندگی کنند و این را به معنی حقوق بشر و انسانیت می‌دانند، در حالی که ندای مرگ بر اسرائیل که در این 40 ساله توسط مردم ایران و برخی مردم مسلمان و یا آزاداندیش جهان در روز قدس و سایر ایام اتفاق افتاد، ذره ذره بر پیکره اسرائیل ضربه زد و امروز اسرائیل نفس‌های آخر را می‌کشد.

وی تأکید کرد: بی‌تردید این حرکت با خواست خدا ادامه می‌یابد و هیچ زمانی حرکت طوفان‌الاقصی جوانان غیور حماس خاموش نمی‌شود بلکه امروز اتفاقی افتاده که جامعه بین‌الملل به این نقطه رسیده‌اند که باید فلسطین را به عنوان یک کشور مستقل و دارای حقوق بین‌المللی به رسمیت بشناسند.

حجت الاسلام عباسی گفت: تمامی این حرکات مدیون تفکرات حضرت امام خمینی(ره) و امام خامنه‌ای است که در این 46 ساله از این حرکت به شدت دفاع کردند و از سوی دیگر در آخرالزمان آزاداندیشان و آزادمردان در هر دین و مذهبی که باشند یکدیگر را یافته و با هم احساس همبستگی خواهند داشت.

انتهای پیام/